Με το όνομα Ακρωτήρι είναι γνωστή η χερσόνησος ανατολικά των Χανίων πού παλαιότερα ονομαζόταν Κύαμον. 

Οι Βυζαντινοί το ονόμαζαν Χάρακα, σήμερα ακούγεται Ακρωτήρι Μαλέχα.

Η μεγαλύτερη βουνοκορφή του είναι η Σκλόκα 528 μ τα δε βόρεια υψώματα λεγόταν Αρκουδοβούνια όνομα πού προέρχεται από το σπήλαιο της Αρκούδαινας στο Γουβερνέτο. 
Υπάρχουν στο Ακρωτήρι αρκετά χωριά τα σπουδαιότερα των οποίων είναι Κουνουπιδιανά , Χωραφάκια, Καμπάνι, Κορακιές, Αρώνι, Γκαλαγκάδο, Στέρνες, Χορδάκι, Μουζουράς, Πιθάρι, τα οποία συνδέονται με αυτοκινητόδρομο μεταξύ τους και με τα Χανιά και με τα πλέον ιστορικά Μοναστήρια της Κρήτης, της Αγίας Τριάδος των Τσαγκαρόλων, της Κυρίας των Αγγέλων, στο Γουβερνέτο, της Αρκουδιώτισας, του Καθολικού τη Μονή Καλογραιών στις Κορακιές και τη Μονή του Αγ. Ιωάννου του Ελεήμονος. 
Στην περιοχή Γουβερνέτου υπάρχουν τα σπουδαιότερα σπήλαια της Κρήτης απαράμιλου κάλους με πλούσιο λιθωματικό διάκοσμο από σταλακτίτες και σταλαγμίτες αρχαιολογικού ενδιαφέροντος . 
Τα σπουδαιότερα είναι 15 όλα επισκέψιμα, και τα πλέον γνωστά είναι το σπήλαιο του Λερά, στο Σταυρό όπου γυρίστηκε το έργο Ζορμπάς, ο Αρκαλόσπηλιος, ο Αχαιρόσπηλιος, ο Νερόσπηλιος, το σπήλαιο ΤΖΑΝΗ, ο Κουμαρόσπηλιος, το σπήλαιο της Αρκουδιώτισας κλπ 
Κάτω από το χωριό Στέρνες ήταν η αρχαία Μινώα στο μικρό κολπίσκο 
Στην επανάσταση του 1821, οι κάτοικοι του Ακρωτηρίου για να σωθούν κατέφυγαν στα σπήλαια, στα μοναστήρια, και στα κασώτικα καράβια πού ήταν στη Σούδα. 
Το 1822 οι Ακρωτηριανοί μαζί με τον Δαμινό κατέβηκαν από το Μαλάξα και έσφαξαν όλους τους Τούρκους του Ακρωτηρίου χωρίς καμιά απώλεια. 
Το Ακρωτήρι πήρε σπουδαία θέση στην ιστορία της Κρήτης στην επανάσταση του 1897.Τότε μαζεύτηκαν περίπου 1000 επαναστάτες με αρχηγό τον Αντώνιο Σήφακα και η επαναστατική επιτροπή με τον Εθνάρχη Ελευθέριο Βενιζέλο εγκατέστησε την έδρα της στο Προφήτη Ηλία όπου υπάρχουν σήμερα οι τάφοι των Βενιζέλων. 
Το 1897 οι στόλοι των (προστάτιδων) δυνάμεων από το λιμάνι των Χανίων βομβάρδισαν τις θέσεις των επαναστατών με σκοπό να βοηθήσουν τους Τούρκους πού τους είχαν φέρει σε δύσκολη θέση οι επαναστάτες. Μια οβίδα κομμάτιασε το κοντάρι της ελληνικής σημαίας πού κυμάτιζε στον Προφήτη Ηλία .Τότε ο Σπύρος Καγιαλάκης, άρπαξε την σημαία και έγινε ο ίδιος κοντάριανεβαίνοντας πάνω σε ένα βράχο. 
Βλέποντας το μεγαλείο του Κρητικού Ηρωισμού ο ιταλός ναύαρχος Φελίκιε Καναβάρο,διέταξε την παύση πυρός 
Ο λαϊκός τραγουδιστής αποθανάτισε το γεγονός με τον παρακάτω στίχο: 

Περήφανο Ακρωτήρι μου η δόξα σου είναι τόση Πουναι γραμμένη εκεί ψηλά ποτέ της δεν θα λειώσει

Στον οικισμό Πλακούρες πάνω από το οροπέδιο του Βόθωνα, έγιναν οι πρώτες συνεδριάσεις της επαναστατικής συνέλευσης όπου εκλέχτηκε η προσωρινή Κυβέρνηση της Κρήτης πού την αποτελούσαν οι Ιωάννης Σφακιανάκης πρόεδρος, Ελευθέριος Βενιζέλος αντιπρόεδρος και μέλη οι Αντ. Χατζηδάκης Εμμ. Ζαχαράκης Γ. Μυλονογιάννης και Μ. Γιαμαλάκης, πού κυβέρνησε μέχρι το 1898 οπότε ήλθε ο πρίγκιπας Γεώργιος. 
Στη θέση Φρύδια η Προφήτης Ηλίας στήθηκε το άγαλμα του Εθνάρχου Ελευθερίου Βενιζέλου το 1935 έργο του Θωμά Θωμόπουλου. 
Στον ίδιο χώρο έχουν ταφή ο Εθνάρχης Ελευθέριος Βενιζέλος και ο γιος του Σοφοκλής. 
Επί τουρκοκρατίας η Χαλέπα ήταν η έδρα του δήμου Ακρωτηρίου .Στην Χαλέπα ήταν και τα προξενεία όλων των Μεγάλων Δυνάμεων. 
Στην Χαλέπα υπεγράφη τον Οχτώβρη του 1878, η σύμβαση της Χαλέπας, από τον τότε διοικητή Κωστή Αδοσίδη, Πασά πού παρεχώρησε αρκετά προνόμια στους χριστιανούς τα οποία καταργήθηκαν μετά με το φιρμάνι του 1889